ساختمان‌های مختلف اعم از مسکونی و غیرمسکونی از بخش‌های ساز‌ه‌ای گوناگونی تشکیل شده‌اند که جلوه بصری خوبی ندارند؛ لوله‌ها و سیستم‌های تأسیساتی همچون داکت، دال‌های بتنی، سقف و ستون‌ها از آن جمله‌اند. درنتیجه، طراحان و معماران ترجیح می‌دهند این بخش‌ها را با راهکاری مناسب، پوشش داده و از معرض دید دور سازند. یکی از بهترین راه‌حل‌ها، استفاده از شیشه‌ای مات و غیرشفاف بوده که علاوه بر پوشش این فضاها از منظر دید، جلوه خاصی نیز به آن می‌بخشد. این نوع شیشه‌های فوق‌العاده، شیشه اسپندرال نام دارند.
امروزه این مدل شیشه در صنعت ساخت‌وساز از جایگاه برجسته‌ای برخوردار بوده و بسیار مورد استفاده است. به دلیل چاپ سرامیکی و طرح‌های مختلفی که بر روی این نوع شیشه وجود دارد، شیشه چاپدار نام دیگری است که به آن اطلاق می‌شود. شیشه اسپندرال یا چاپدار به شکل تک جداره، دو جداره و یا لمینیت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شیشه اسپندرال (Spandrel) یا شیشه چاپی چیست؟
در نگاه نخست و مطابق با آنچه بیان شد، این محصول، نوعی شیشه مات و کدر محسوب می‌شود که این مات بودن نیز به علت نوع پخت سرامیکی خاص و چاپ طرح‌ها است. وظیفه اصلی آن نیز پوشش بخش‌های موردنظر از منظر دید و همچنین ارائه جلوه‌ای شیک، زیبا و مدرن است. این امر با استفاده از طرح‌ها و رنگ‌های مختلفی که در ساخت این نوع شیشه به کار می‌رود، به بهترین شکل صورت می‌گیرد.
شیشه‌های رایج در ساختمان‌ها که در تولید پنجره و بخش‌های مختلف دیگر به کار می‌روند، شفاف بوده و از هر دو طرف قابل دیدن هستند. در حالی که این مدل شیشه قابل رؤیت نبوده و سبب پوشش بخش‌هایی خواهد شد که تمایل به دیدن آن نداریم و به نوعی سبب جلوه نامناسب می‌شوند. به عنوان مثال تجهیزات مکانیکی مانند سیم‌پیچ‌ها و دریچه‌ها مواردی نیستند که بخواهیم آن‌ها را در معرض دید قراردهیم. حال این مورد، به کمک انواع شیشه چاپ دار از نگاه افراد به دور خواهد ماند.
در گام بعد نیز استفاده از این نوع شیشه به‌عنوان نمای ساختمان با شیشه اسپندرال است. پیشرفت و زیبایی در صنعت ساخت این مدل به قدری رشد و توسعه یافته است که امروزه جایگاه ویژه‌ای در طراحی و معماری ساختمان دارد. اما برای استفاده از آن به عنوان نمای ساختمان توجه به این نکته ضروری است که برای انطباق با سایر انواع شیشه، بهتر است از شیشه‌های با رفلکس بالا استفاده شود. در واقع، رفلکس بالا با قابلیت اندک خود در عبور نور، گزینه مناسبی برای مجاورت و هم‌نشینی با این مدل شیشه خواهد بود. درصد مناسب میزان عبور نور برای این نوع شیشه‌ها، چیزی در حدود 14 تا 15 درصد است. بنابراین، برای جلوگیری از اختلال و نمای نامناسب، این موضوع باید به شکل کارشناسانه مورد بررسی قرار گیرد.
موارد استفاده و کاربرد شیشه اسپندرال
همان‌طور که بیان شد، امروزه این محصول از جهات گوناگون حائز اهمیت بوده و کاربردهای فراوانی دارد. نخستین کاربرد آن در پوشش مکان‌هایی است که قصد نداریم دیده شوند.
- در واقع مکان‌هایی که جلوه بصری خوبی ندارند و ظاهر و زیبایی را تحت تأثیر قرار می‌دهند؛ بخش‌های تأسیساتی و مکانیکی ساختمان، رایج‌ترین آن‌ها هستند.
- کاربرد دیگر شیشه اسپندرال یا شیشه چاپدار در هماهنگی نمای ساختمان است. این ویژگی به علت مات بودن و همچنین چاپ طرح‌های مختلف، آن هم در تنوع رنگی گوناگون، به بهترین شکل صورت می‌گیرد؛ لذا استفاده از این مدل و یا ترکیب آن با شیشه‌های دیگر همچون شیشه‌های با رفلکس بالا، جلوه خاصی به نمای ساختمان خواهد داد.
- امروزه نه‌تنها در نما، بلکه در دکوراسیون داخلی نیز از این نوع شیشه استفاده می‌شود. زیبایی و شیک بودن این نوع از شیشه، سبب شده تا استفاده از آن در طراحی داخلی همچون انواع نورگیرهای سقفی نیز رواج داشته باشد.
مزایای استفاده از شیشه اسپندرال
جدای از کاربردهایی که اشاره شد، مزایای ویژه شیشه اسپندرال یا شیشه چاپی سبب استقبال خوب مشتریان و فعالان حوزه ساختمان شده است. این‌ها عواملی هستند که در خرید آن نقش بسزایی دارند. در همین راستا و در ادامه، به برخی از مهمترین مزایای آن اشاره خواهیم کرد:
خداحافظی با آشفتگی و بی نظمی!
یکی از مهمترین مزایای شیشه اسپندرال، پنهان نمودن بی‌نظمی‌ها و آثار نامناسب از دیدگاه بصری است. این امر به کمک شیشه چاپی به‌خوبی انجام شده، ضمن آن‌که ظاهری زیبا و هماهنگ در نمای ساختمان پدید خواهد آورد.
تنوع در طرح، رنگ و ابعاد
یکی دیگر از مزایای برجسته آن، تنوع طرح و رنگی است که دارد. این تنوع سبب شده تا سلایق گوناگون بتوانند از زیبایی این محصول شگفت‌انگیز استفاده کنند. همچنین ابعاد، ضخامت و اندازه‌های مختلف نیز عاملی است که بهره‌گیری از این نوع شیشه را در جاهای مختلف ساختمان بسیار آسان و راحت کرده است.
با دوام و مقاوم
این مدل شیشه به دلیل پخت و ساخت خاص خود دارای دوام بالایی بوده و در برابر شرایط، عوامل جوی و محیطی، همچنین مواد شیمایی و خورنده دوام بالایی دارد. این دوام و تراکم بالای ساخت، باعث می‌شود که در طول زمانِ استفاده، تغییر رنگ و مشخصه نداده و انتظارات شما را برآورده کند. همچنین در برابر آسیب‌ها و خطرات مختلف نیز از استحکام خوبی برخوردار است. شیشه اسپندرال به دلیل شرایط ساخت ویژه و گرمای زیاد حین تولید، از استحکام چندبرابری نسبت به شیشه‌های معمولی برخوردار است.
ایده‌آل از جهت نصب و تعمیر
یکی دیگر از قابلیت‌هایی که سبب استفاده دوچندان از انواع شیشه اسپندرال می‌شود، شرایط نصب آسان آن است. در واقع نصب و استفاده از این نوع شیشه‌ها ساده بوده و همچنین نگهداری و تعمیر خاصی نیاز ندارد. در نتیجه گزینه خوبی برای استفاده در جای‌جای ساختمان محسوب می‌شود.
انواع طرح و رنگ‌های شیشه اسپندرال یا چاپی
همان‌گونه که بیان شد، این مدل از طرح‌ها و رنگ‌های مختلفی ساخته و تشکیل شده است که این عامل سبب شده تا فروش شیشه اسپندرال به‌عنوان یکی از تولیدات مهم در صنعت شیشه رشد چشمگیری داشته باشد. انواع شیشه چاپی در طرح‌های مختلفی ساخته و پرداخته می‌شوند و از لحاظ طیف رنگ نیز محدوده وسیعی را در برمی‌گیرند. اما نکته مهم در این خصوص ایمن کردن یا همان سکوریت نمودن شیشه است.
سکوریت کردن، به طرح و رنگ شیشه ثبات بیشتری می‌بخشد. به‌علاوه در برابر آسیب‌های محیطی مانند خط افتادن، پوسته شدن و در مجاورت قرار گرفتن با مواد شیمیایی، مقاومت بهتری به همراه خواهد داشت. به دلیل قرارگیری در معرض نور آفتاب نیز در برابر تغییرات دمایی و شدت نور متفاوت خواهد بود. سکوریت کردن شیشه از این لحاظ نیز از طرح و رنگ محافظت خواهد کرد.
فرآیند و نحوه ساخت شیشه‌های اسپندرال
اگر بخواهیم به فرایند ساخت شیشه اسپندرال یا شیشه چاپدار به‌صورت خلاصه اشاره کنیم، باید بگوییم این فرایند درسه مرحله چاپ، تثبیت و پختگی صورت می‌گیرد. نخست، طرح و الگوی مدنظر با استفاده از رنگ‌های مختلف بر روی شیشه خام چاپ می‌شود. در ادامه شیشه چاپی در معرض اشعه مادون سرخ قرار گرفته تا طرح و رنگ به‌نوعی تثبیت شود. در پایان و برای تثبیت نهایی و ایجاد ویژگی‌های لازم، شیشه وارد فرایند پخت می‌شود. پخت شیشه اسپندرال، درون کوره‌های مخصوص و در دمای بالای 600 درجه فارنهایت یعنی چیزی در حدود 350 درجه سانتی‌گراد صورت می‌گیرد.
نقش گرمایش در مقاومت شیشه اسپندرال
گرمایش یا همان پختگی شیشه، امری مهم در مرحله ساخت و تولید آن محسوب می‌شود. در این مرحله شیشه طی فرایندهای ذوب و گرمایش، مقاومت بسیار بالایی کسب کرده و در نتیجه استحکام این نوع شیشه نسبت به سایر شیشه‌های معمولی دو تا پنج برابر خواهد بود. همچنین دارای مقاومت بالاتری در برابر فشارهای ناشی از بار و شرایط محیطی همچون تنش‌های گرمایی است؛ بنابراین علاوه بر زیبایی، مقاومت و دوام بالایی خواهد داشت که این عوامل سبب افزایش کاربرد و خرید شیشه اسپندرال، به‌عنوان یکی از مصالح پرکاربرد در صنعت ساختمان شده است.
خرید و نصب شیشه اسپندرال یا شیشه چاپدار
ترکیب چینش شیشه‌ها در نمای ساختمان بسته به شرایط مختلف می‌تواند به‌صورت منظم و در ردیف‌های افقی یا عمودی یا به‌صورت نامنظم صورت گیرد. ترکیب این موارد نیز با پیشرفت معماری و همچنین الگوهای مدرن امری رایج است. در صورتی که مصالحی دارای قابلیت نصب و کارکرد آسان و ساده باشد، امتیاز بزرگی برای آن محسوب می‌شود. شیشه اسپندرال دارای این قابلیت بوده و همین قابلیت در معماری مدرن استفاده از آن را چندین برابر افزایش داده است. البته نصب این نوع شیشه، کار ظریف و حساسی محسوب می‌شود که بهتر است از یک متخصص برای انجام آن کمک بگیرید.
قیمت شیشه اسپندرال یا چاپی
قیمت شیشه اسپندرال تابع عوامل مختلفی است. طرح، الگو و رنگ‌بندی یکی از عوامل مهم در این زمینه به شمار می‌روند. ضخامت و ابعاد شیشه نیز فاکتوری مؤثر در قیمت تمام شده خواهد بود. فرایندهای خاص همچون پوشش مواد آلی و نوع گرمایش شیشه نیز تا حدی می‌تواند قیمت آن را تحت تأثیر قرار دهد. در نتیجه می‌توان گفت مجموعه‌ای از عوامل و پارامترها در کنار یکدیگر قیمت شیشه‌ها را که اغلب به شکل قواره‌ای و بزرگ به فروش می‌رسد، دستخوش تغییر می‌کنند.